Jak przygotować projekt graficzny na podstawie szablonów i specyfikacji technicznych?

Przygotowanie poprawnego projektu graficznego do druku wymaga zastosowania się do kilku technicznych zasad. Dobrą wiadomością jest to, że nie musisz być grafikiem z wieloletnim doświadczeniem — wystarczy, że dokładnie zapoznasz się z dostarczonym szablonem i specyfikacją techniczną, a następnie zastosujesz się do kilku prostych zasad.

1. Zaczynasz projekt? Najpierw pobierz szablon i specyfikację

Każdy produkt - ulotka, opakowanie, broszura - ma swój dedykowany szablon oraz techniczne wytyczne. Pobierz je zanim rozpoczniesz projekt. Nie rób projektu "na oko", żeby później dopasować go do szablonu. W specyfikacji znajdziesz informacje takie jak:

• wymagany format pliku (np. PDF, TIFF)
• rozmiar netto i brutto projektu (uwzględniający spady)
• zalecana rozdzielczość (najczęściej 300 dpi)
• model kolorów (najczęściej CMYK, nie RGB)

2. Co oznaczają linie i kolory na szablonie?

Szablon zawiera linie pomocnicze i kolorowe strefy — każda z nich pełni ważną funkcję. Oto ich znaczenie:

• Jasnoszare / jasnożółte tło - to całkowity obszar projektu, który musi być wypełniony grafiką, w tym tłem oraz tzw. spadami. Projekt nie może kończyć się na linii cięcia.
• Czerwona linia - miejsce cięcia. Wszystkie elementy graficzne, szczególnie tło, muszą wychodzić poza tę linię aż do końca formatki. Dzięki temu unikniesz białych krawędzi po docięciu.
• Zielona linia - obszar bezpieczny. Wszystkie teksty, logotypy i ważne elementy muszą znajdować się wewnątrz tej linii. Nigdy nie umieszczaj tekstów blisko krawędzi! Nawet jeśli nie zostaną przycięte, może to wyglądać nieestetycznie.
• Niebieska linia - wskazuje miejsce zgięcia lub łamu, np. w ulotce składanej. Nie umieszczaj tam ważnych elementów ani tekstów.

Uwagi dodatkowe

WAŻNE: Zielona linia to tylko informacja techniczna - projekt ma wychodzić do końca formatki, ale kluczowe treści trzymaj z dala od tej linii. Zachowaj więcej przestrzeni dla lepszego efektu wizualnego.

Pamiętaj: poligrafia nie jest idealna - i to jest w porządku - warto wiedzieć, że druk i obróbka poligraficzna nie są procesami idealnie precyzyjnymi. W praktyce mogą wystąpić niewielkie przesunięcia podczas cięcia, składania czy klejenia - to zupełnie normalne.
Dlatego właśnie stosuje się spady - czyli dodatkowy margines graficzny poza linią cięcia. Dzięki temu nawet jeśli cięcie nie będzie wykonane "w punkt", na finalnym produkcie nie będzie widocznych białych krawędzi ani błędów w tle. Spady "maskują" drobne odchylenia, które są nieuniknione w procesie druku i introligatorni.
Przy opakowaniach klejonych (m.in. digipackach, ecopackach) - przy ciemnych oraz kolorowych projektach zalecane jest wybieranie opcji zadruku wewnętrznego grzbietu. Wraz z wewnętrznym grzbietem drukowane są boczne fragmenty grafiki na rewersie, co po sklejeniu niweluje ewentualne przesunięcia podczas obróbki introligatorskiej i klejenie. Nie jest to konieczne przy jasnych projektach graficznych - przy tego typu projektach nie będzie dużego kontrastu.

3. Zadbaj o czysty plik do druku

Gdy kończysz projekt:

• Usuń wszystkie linie pomocnicze i elementy zawarte w szablonie - one nie powinny znaleźć się w pliku do druku.
• Upewnij się, że w finalnym pliku znajdują się tylko:
  ✅ gotowy projekt, ze sprawdzonymi tekstami,
  ✅ poprawnie dodane spady (najczęściej 3 mm z każdej strony),
  ✅ plik w poprawnym rozmiarze.
  ❌ bez linii cięcia, łamu czy elementów pomocniczych.
  ❌ bez paserów, skali kolorystycznych

4. Książeczki do opakowań, broszury i oprawa zeszytowa - większy margines, więcej uwagi

Jeśli projektujesz:

• broszurę,
• książeczkę szytą,
• lub inny materiał składający się z wielu stron,

pamiętaj, że strony wewnętrzne są krótsze niż zewnętrzne (to efekt grubości papieru i szycia). Dlatego:

• zostaw jeszcze większe marginesy bezpieczeństwa na teksty i istotne elementy graficzne,
• unikaj umieszczania logotypów, tekstów i ramek blisko krawędzi strony.

5. Przeczytaj listę najczęstszych błędów

Zanim przystąpisz do wykonywania projektu graficznego:

• Zapoznaj się z opisem najczęściej popełnianych błędów (np. brak spadów, tekst za blisko krawędzi, zły model kolorów, źle przygotowany do druku kolor szary, czarny, itp.).
• Upewnij się, że zastosowałeś wszystkie wskazówki - to oszczędzi Ci poprawek i przyspieszy produkcję.

6. W jakim programie mogę otworzyć szablon?

Szablony projektów graficznych są dostępne w popularnych formatach:

• CDR - dla programu CorelDRAW,
• TIFF - dla Adobe Photoshop i GIMP,
• PDF - dla Adobe Illustrator i InDesign.

W zależności od programu, z którego korzystasz, wybierz odpowiedni format szablonu. Upewnij się, że nie zmieniasz ustawień domyślnych przy otwieraniu pliku - dzięki temu zachowasz zgodność ze specyfikacją techniczną.

Przegląd najpopularniejszych programów graficznych

• Adobe Photoshop (TIFF)
  Photoshop to jeden z najczęściej używanych programów do obróbki grafiki rastrowej (np. zdjęć, plakatów). Idealnie nadaje się do projektowania ulotek, etykiet i opakowań w formacie TIFF. Po otwarciu szablonu nie zmieniaj ustawień – zachowaj rozdzielczość, kolory i rozmiar pliku. Pamiętaj, że Photoshop nie obsługuje grafiki wektorowej tak dobrze jak Illustrator.
• Adobe Illustrator (PDF)
  Illustrator to profesjonalny program do grafiki wektorowej – idealny do projektowania logotypów, opakowań i projektów wymagających skalowalności. Otwierając szablon w formacie PDF, zyskujesz pełną kontrolę nad krzywymi, kształtami i warstwami. To świetny wybór do precyzyjnej pracy z liniami cięcia, marginesami i obszarami bezpiecznymi.
• CorelDRAW (CDR)
  CorelDRAW to popularny w Polsce program do grafiki wektorowej, często wykorzystywany w branży poligraficznej. Pliki CDR otwierają się od razu w układzie zgodnym ze specyfikacją – nie trzeba wprowadzać zmian ręcznie. Corel sprawdzi się świetnie przy projektach etykiet, wizytówek, opakowań i innych materiałów drukowanych.
• Adobe InDesign (PDF)
  InDesign to narzędzie specjalizujące się w składzie publikacji wielostronicowych – broszur, katalogów czy książeczek. Otwierając szablon PDF, możesz swobodnie zarządzać kolumnami, marginesami i paginacją. Program oferuje precyzyjną kontrolę nad tekstem i układem stron – warto go używać przy materiałach wymagających składania lub zszywania.
• GIMP (program darmowy) (TIFF)
  GIMP to bezpłatna alternatywa dla Photoshopa, idealna dla osób, które nie mają dostępu do płatnych programów. Otwiera szablony w formacie TIFF i pozwala na podstawową edycję projektu graficznego. Choć nie posiada wszystkich zaawansowanych funkcji Photoshopa, sprawdzi się przy prostych projektach, np. ulotkach czy wizytówkach.